با ربط و بی ربط

یا هو
اساس زیستی حافظه انسان
به نقل از سایت «شبکه­ی خبر»
www.irinn.ir


حافظه به گروهی از فرایند های روانی و مغزی اطلاق می شود كه با استفاده از آنها ، فرد تجارب و ادراك های مختلف را ذخیره و آنها را یادآوری می كند.
فرایند حافظه سه مرحله دارد كه به رمزگردانی ، اندوزش و بازیابی موسومند.
در مرحله اول یعنی رمز گردانی ، اطلاعات فیزیكی به نوعی رمزِ قابل قبول برای حافظه تبدیل می شوند. ( مانند رمزهای دیداری ، شنیداری ، گفتاری و معنایی(
اندوزش عبارت است از نگهداری اطلاعات رمزگردانی شده ، و بازیابی ، فرایندی است كه به كمك آن ، اطلاعات ، هنگام نیاز از حافظه فرا خوانده می‌شوند. از سوی دیگر حافظه انسان به دو نوع كوتاه مدت و بلند مدت تقسیم می شود. در برخی منابع ، به نوع سوم حافظه یعنی حافظه حسی نیز اشاره شده است. (Short-Term Memory) - (Long-Term Memory) - (Sensory Memory)

اساس زیستی مراحل حافظه:در مراحل مختلف حافظه ، ساختار های متعددی در مغز دخالت دارند. تحقیقات نشان می دهد، در جریان خواندن مطالب یا همان مرحله رمزگردانی ، بیشتر نیمكره چپ مغز دخیل است و در جریان فراخوانی و یادآوری اطلاعات ، بیشتر نیمكره راست مغز فعال می‌شود. همچنین بخشی از مغز كه به "هایپوكمپ" موسوم است ، فقط در حافظه بلند مدت نقش دارد اما تاثیری در حافظه كوتاه مدت ندارد. این در حالی است كه فرایند های مربوط به حافظه كوتاه مدت در مناطق پیشانی قشر مغز رخ می دهند.

مراحل اصلی حافظه : بسته به اینكه اندوزش مطالب برای چند ثانیه (یعنی حافظه كوتاه مدت) یا برای مدت طولانی‌تری (یعنی حافظه بلند مدت) مورد نظر باشد، شیوه كار مغز متفاوت است. بطور كلی مرحله رمز گردانی در حافظه كوتاه مدت به صورت رمز صوتی ، دیداری و یا شنیداری است، اما در حافظه بلند مدت ، اطلاعات به صورت رمز معنایی ذخیره می شوند. برای مثال اگر حرف "ب" در حافظه كوتاه مدت به صورت رمز صوتی ذخیره شده باشد ، هنگام یادآوری ،ممكن است حرفی كه از نظر صوتی به آن نزدیك است یادآوری شود مانند حرف "پ" یا "ف" . اما در حافظه بلند مدت ، چون رمزگردانی به شكل معنایی صورت می گیرد ، هنگام یادآوری ممكن است داده هم معنای آن بازیابی شود ؛ برای مثال اگر فردی در حافظه بلند مدت خود ، كلمه "آفتاب" را ذخیره كرده باشد ، ممكن است در مرحله بازیابی، كلمه "خورشید" را یادآوری كند.
در مرحله بازیابی اطلاعات نیز تفاوت هایی میان انواع حافظه وجود دارد . برای بازیابی داده های ذخیره شده در حافظه ، مغز باید فرایند جستجو را انجام دهد . این فرایند در حافظه كوتاه مدت بسیار سریع است ، اما در حافظه بلند مدت به عوامل مختلفی از جمله نوع طبقه بندی مطالب در حافظه و مدت زمان سپری شده از اندوزش اطلاعات تا بازیابی آنها ، بستگی دارد. یكی دیگر از تفاوت های انواع حافظه ، میزان گنجایش آنهاست . بررسی ها نشان می دهد ، گنجایش حافظه كوتاه مدت محدود ، یعنی بین 5 تا 9 داده و بطور متوسط ، 7 داده است ؛ در حالی كه گنجایش حافظه بلند مدت ، نامحدود است. این یافته ها ، دانشمندان را قادر ساخته است ، راه هایی برای تقویت حافظه ، انتقال صحیح داده ها از حافظه كوتاه مدت به بلند مدت ، و چگونگی یادآوری مناسب آنها ارائه كنند.